Wash Trading Nedir?
Yatırımcıların piyasada yapay ve aldatıcı bir faaliyet yaratmak için aynı finansal aracı alıp satma süreci, Wash Trading olarak bilinir. Parasal olmayan bu ticaretin amacı kar elde etmek değil, yanıltıcı verilerle arz talep dengesini değiştirerek piyasayı manipüle etmektir. İşlem hacmi, finansal piyasalarda çok önemli bir faktör ve yatırımcılar tarafından en çok izlenen verilerden biri. Düşük hacim, yatay bir piyasayı gösterirken, yüksek hacim, birçok yatırımcının bulunduğu likit bir piyasayı gösterir. Wash Trading bu noktada yatırımcıları yanıltmaktadır. Hacmi yapay olarak artırarak, tüccara var olmayan bir likidite bolluğu izlenimi verir.
Neden Wash Trade Var?
Wash trade, aynı finansal enstrümanın birbirini götüren ve ticari değeri olmayan alım satım işlemleridir. Bir wash trading, ticareti yapan tüccara herhangi bir kazanç getirmez, aksine tüccar, ödenen ticaret ücretlerinden dolayı zarara uğrar. Bu nedenle, arkasındaki ana sebep manipülasyondur. Bu işlemler genellikle birbiri ardına olmak üzere hem fiyat hem de hacim açısından uyumludur. Wash Trading işlemi, tacirin varlık sayısının aynı kalmasına ve ayrıca borsanın işlem ücretleri nedeniyle küçük bir zarara uğramasına neden olur. Yatırımcılar tarafından en çok kullanılan verilerden biri olan Wash Trade'de işlem hacmi kolaylıkla manipüle edilmektedir. Varlığın alım satım faaliyetini gören yatırımcılar da bu manipülasyonla bir yatırım kararı vermeleri için kandırılabilir. Wash Trading sektörünün hedeflediği durum da tam olarak budur. İşlem hacmi arttıkça piyasaya yeni yatırımcılar giriyor. Bireyler, kendi hesapları arasında açık ticaret yapabilirler, ancak farklı kişilerin sahip olduğu hesaplar arasında gizli anlaşmalar da yürütebilirler.
Wash trade'leri gerçekleştirmek için aynı anda alım ve satım emirleri vermek zorunda değilsiniz. Çoğu ülkedeki düzenlemelere göre, son 30 gün içinde yapılan bu tür alım satımlar, ön alım satım olarak kabul edilir. Wash trade ticareti çoğu ülkede yasaklanmıştır. Hatta birçok ülkede ağır yaptırım ve cezalara tabi tutulmaktadır. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri'nde Wash trade ilk olarak federal hükümet tarafından 1936 Emtia Borsası Yasası uyarınca yasaklanmıştır. Türkiye wash trading işlemlerinin yasa dışı olarak kabul edildiği ülkelerden biridir. Ayrıca, bu yasaların çoğu kripto para birimleri var olmadan önce oluşturulmuştur, bu nedenle henüz kripto para birimlerini kapsamamaktadır. Özellikle NFT'ler alanında wash trading işlemlerinin yoğunlaştığı yönünde güçlü bir görüş var.